در گذشته حسابداران به اندازه گیری اقلام ترازنامه و صورت سود (زیان) می پرداختند تا بتوانند پیش بینی از آینده واحد های تجاری با مطالعه و بررسی اقلام داشته باشند.
حسابداری رفتاری زمانی مورد توجه قرار گرفت که مدیران موسسات و حسابداران حرفه ای به این نتیجه رسیدند که سیستم های حسابداری و گزارش های مالی، نمی توانند تمام اطلاعات مورد نیاز استفاده کنندگان را برای تصمیم گیری، فراهم نمایند.
حسابداری رفتاری:
حسابداری رفتاری، به یکی از گرایش های حسابداری گفته می شود که به ارتباط بین رفتار انسان و سیستم های حسابداری می پردازد.
این نوع از حسابداری در واقع بسط و تکمیل نقش سنتی حسابداری می باشد، یعنی به منظور ارائه بهتر ذهنیت اقتصادی شرکت مورد نظر و کاربرد منطقی اصل افشا کامل، درج اطلاعات رفتاری به عنوان مکمل اطلاعات مالی و غیر مالی موجود ضروری هست.
از جمله اطلاعاتی رفتاری که تحت نظر مدیران می باشد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سود
- عملیات
- توافقات با نیروی انسانی
- تاثیر پدیده های رفتاری بر موفقیت آینده سازمان
قلمرو حسابداری رفتاری:
قلمرو حسابداری رفتاری گسترده است و مواردی را به شرح زیر در بر می گیرد:
- کاربرد مفاهیم علوم رفتاری در طراحی دستگاه های حسابداری.
- مطالعه عکس العمل های افراد نسبت به شکل و محتوای گزارش های حسابداری.
- روش هایی که اطلاعات برای تصمیم گیری پردازش می شود.
- توسعه فن های گزارشگری برای ابلاغ داده های رفتاری به استفاده کنندگان.
- توسعه استراتژی های ایجاد انگیزش و تاثیر بر رفتار و روحیه افرادی که در سازمان فعالیت می کنند.
کاربرد های حسابداری رفتاری:
مزایای انسانی و اقتصادی شناخت جنبه های رفتاری حسابداری زیاد است. موقعیت های تصمیم گیری زیر بعضی از این مزایا را ترسیم می کند.
- کمک به بهبود روند مقاومت کارکنان در برابر تغییرات سیستم های حسابداری
- تاثیر سیستم حسابداری بر رفتار افراد شرکتی سیستم جدید هزینه های استاندارد اتخاذ و از آن در فرآیند بودجه ریزی استفاده نمود.
- عدم کفایت اطلاعات مندرج در گزارش های داخلی و برون سازمانی حسابداری را نمایان می کند.
تثبیت وظیفه ای:
موضوع دیگر مورد مطالعه در حسابداری رفتاری، موضوع تثبیت وظیفه ای است که در روانشناسی، یعنی فرد پس از این که به یک موضوع یا عنوان، معنایی را نسبت دهد، دیگر نمی تواند معنا یا استفاده دیگری برای آن مشخص نماید.
محققان از روی تحقیقات و شواهد پیش بینی کرده اند که اگر نتایج حاصل از روش های مختلف حسابداری، با نام مشابهی خطاب شوند مانند سود و بهای تمام شده اشخاصی که حسابداری را خوب نمی فهمند آمادگی دارند که این حقیقت را که ممکن است روش های متفاوتی برای تهیه نتایج به کار رفته را نادیده بگیرند.
القای اطلاعات در حسابداری رفتاری:
رفتار فرد از دو طریق می تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.
- از طریق استفاده از اطلاعات زمانی که به عنوان دریافت کننده اطلاعات است.
- از طریق القای اطلاعات زمانی که به عنوان ارسال کننده اطلاعات است.
نقش اطلاعات حسابداری در تصمیم گیری:
تصمیم گیری به زبان ساده انتخاب یک راه از میان راه های مختلف است. میان نظریه های عمده تصمیم گیری می توان از دو نظریه کلاسیک و رفتاری یاد کرد.
مهم ترین مفروضات نظریه کلاسیک تصمیم گیری به شرح زیر است:
- اهداف معین و معلوم است.
- کلیه راه حل های ممکن، شناسایی می شوند و مورد بررسی قرار می گیرند.
- کلیه نتایج ناشی از هر راه حل مورد توجه قرار می گیرد.
- اطلاعات کامل، به طور رایگان در دسترس تصمیم گیرنده قرار دارد.
- تصمیم گیرندگان کاملا عقلایی عمل می کنند.
مهم ترین مفروضات نظریه رفتاری تصمیم گیری به شرح زیر است:
- تصمیمات همواره با یک سری کاستی ها و با درجاتی از عدم درک واقعی طبیعت مساله مورد نظر همراه هستند.
- تصمیم گیرندگان هرگز در ایجاد همه راه حل های ممکن برای اخذ تصمیم موفق نخواهند بود.
- راه حل ها همواره با کاستی و نقصان ارزیابی می شوند زیرا پیش بینی تمامی نتایج مربوط به هر راه حل، غیر ممکن است.
- تصمیم نهایی متوجه انتخاب راه حلی است که بر اساس برخی معیار ها از درجه ای از رضایت بخشی برخوردار است و به حداکثر رسانیده نیست.
برای تبدیل تاریخ شمسی به میلادی php می توانید از تقویم آنلاین استفاده کنید.
ظهور ابعاد رفتاری و روان شناختی در مباحث مالی و سرمایه گذاری:
این موضوع نشان می دهد که تصمیمات سرمایه گذاری تنها تحت تاثیر شاخص های اقتصادی و عقلانیت قرار ندارند بلکه مقوله هایی از قبیل افق سرمایه گذاری، میزان تحمل مخاطره، اعتماد به نفس و اطمینانی که سرمایه گذار به آن گزینه و فرآیند سرمایه گذاری در بازار دارد، وابسته است.
مواردی از این قبیل نیز تاثیر زیادی در رفتار سرمایه گذاران دارد که باعث تغییر در نوع تصمیمات آنها می شود و سبک رفتار سرمایه گذاری آنها را تشکیل می دهد.
پیدایش علوم رفتاری در علم مالی، یک رویکرد جدید در مطالعات بازار های مالی می باشد که به این موضوع می پردازد که بر خلاف مباحث و تئوریی های مالی استاندارد، گرایش های رفتاری و شناختی می توانند بر قیمت های دارایی های مالی دارای تاثیر زیادی باشند.
برخلاف نظریات و رویکرد های شارپ و مارکویتز، مباحث رفتار مالی و سرمایه گذاری، مباحث مربوطه به افراد و طرقی است که گاهی اطلاعات را جمع آوری و استفاده می کنند.
این جنبه از تصمیمات مالی و سرمایه گذاری به دنبال فهم و پیش بینی دخالت و تاثیر تصمیمات روان شناختی در بازار مالی منظم است .
تئوری چشم انداز (Prospect theory):
این تئوری مربوط به سرمایه گذاران ریسک گریز هستند و ریسک (EUT) بر طبق تئوری مطلوبیت، مورد انتظار گریزی معادل مقعر بودن ١ تابع مطلوبیت است به این معنی که مطلوبیت نهایی ثروت کاهش می یابد.
اگر چه تئوری مطلوبیت به مدت طولانی یک تئوری جالب و جذاب بوده است، اما این تئوری در پیش بینی سیستماتیک رفتار انسان، حداقل در شرایط نا مطمئن، موفق نبوده است.
به همین دلیل کانمن و تورسکی در سال ١٩٧٩ تئوری چشم انداز را ارائه کردند که نشان می دهد چگونه سرمایه گذاران در برخی مواقع به طور سیستماتیک، تئوری مطلوبیت را نادیده می گیرند.
تئوری چشم انداز در طی سال های دهه ٨٠ توسط دانشمندان دیگری نظیر تالر، شیلر و جانسون تکمیل شده و هم اکنون این تئوری ۴ بخش مهم از ابعاد رفتاری سرمایه گذاران را در بر می گیرد که عبارتند از :
- ضرر گریزی (Loss Aversion)
- حسابداری ذهنی (Mental Accounting)
- کنترل شخصی (Self-Control)
- دوری از تاسف و پشیمانی (Regret Aversion)
- حسابداری بین المللی
تورش های رفتاری (Behavioral Biases):
منظور از تورش، انحراف از تصمیم گیری های درست و بهینه است. از آنجایی که زمان و منابع شناخت محدود هستند، نمی توان داده هایی را که از محیط اخذ می شوند، به صورت بهینه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
اگر از چنین روش های ابتکاری به طور انگشتی (Rule Of Thumb) مناسب استفاده شود، می توانند موثر واقع شوند، در غیر این صورت تورش های غیر قابل اجتنابی پیش خواهند آمد.
به طور کلی ممکن است اشخاص در فرآیند تفکر و تصمیم گیری دچار خطا شوند. در این قسمت به بررسی سه دسته کلی از منابعی که باعث ایجاد تورش در فرآیند تفکر و تصمیم گیری افراد می شوند پرداخته می شود.
این سه دسته عبارتند از:
- روش های ابتکاری
- خود فریبی Self-Deception
- تعاملات اجتماعی Social Interactions
منبع:
- ۰۰/۰۷/۱۰